เทียน : การทำเทียนหอม

การทำเทียนหอม

          สมัยก่อน เทียนถูกใช้ในการให้แสงสว่าง แต่ปัจจุบัน เทียนมักถูกใช้ในการสร้างบรรยากาศมากกว่า ดังนั้น  'เทียน' เฉยๆ คงไม่พอต้องสวยและหอมด้วย จึงมีการทำเทียนหอมกลิ่นต่างๆ ขึ้นมาสำหรับใช้ในโอกาสต่างๆ

          และก่อนที่เราจะเริ่มทำเทียนหอมกัน อยากให้รู้จักที่มาของเทียนกันพอสังเขป เพื่อจะได้เข้าใจมากขึ้น เผื่อว่าใครอยากดัดแปลงหรือทำเทียนที่เป็นสูตรของตัวเอง เช่นเมื่อครั้งที่ 'ทำมือ' ได้ลองทำเทียนครั้งแรก ด้วยความสงสัยว่าทำไมเราต้องผสมพาราฟินด้วย ในเมื่อเทียนที่ซื้อมาเป็นเทียนสำเร็จอยู่แล้ว เราเพียงต้องการเทียนในรูปลักษณ์อื่นเท่านั้น การนำเทียนมาเคี่ยวเทลงพิมพ์ก็น่าจะใช้ได้แล้ว จึงได้ทำเทียนขึ้นมา 2 แบบโดย...แบบที่ใช้เฉพาะเทียนสำเร็จ กับเทียนที่ผสมพาราฟิน ปรากฏว่า เทียนที่ไม่ได้ผสมพาราฟินมีความหนาแน่นมากเกินไป ทำให้ไส้เทียนถูกเผาไหม้ไปก่อนที่เทียนจะละลาย และดับไป ในขณะที่เทียนผสมพาราฟินมีการเผาไหม้ไปพร้อมกับไส้เทียนตามปกติจนกระทั่งหมดแท่ง ดังนั้น จึงได้ผสมพาราฟินด้วยทุกครั้งที่ทำเทียนค่ะ

          คนสมัยก่อนทำเทียนจากไขปลาวาฬ ไขมันพืช ไขมันสัตว์และขี้ผึ้ง โดยใช้แก่นพืชประเภทกก ซึ่งมีลักษณะเหมือนฟองน้ำเป็นไส้เทียนคอยดูดซับไข แต่ขี้ผึ้งจะมีคุณภาพดีกว่าไขมันสัตว์อยู่มาก คือเผาไหม้สะอาด เขม่าควันน้อย และมีกลิ่นที่ดีกว่า ทว่ายังต้องคอยตัดไส้เทียนเพื่อไม่ให้ยาวเกินไป (อีกประการ การตัดไส้เทียนมีผลกับความสว่างมากน้อยของเปลวไฟด้วย)  

          ต่อมามีการกลั่นพาราฟินจากถ่านหิน หรือกระบวนการแยกน้ำมันดิบ ซึ่งมีสารประกอบไฮโดรคาร์บอนหลายชนิด ทำการเผาไหม้ได้ดี ไม่มีกลิ่น และยังผลิตเทียนได้ครั้งละมากๆ ทำให้ราคาไม่แพง จึงได้รับความนิยมสูง และถูกเรียกว่า ขี้ผึ้ง ...ในขณะที่ขี้ผึ้งจริงๆ นั้นคือไขที่ผึ้งขับออกมา แล้วนำไปสร้างและซ่อมแซมรังผึ้ง ดังนั้นจึงมีการนำรังผึ้งมาเคียวหรือหลอมด้วยความร้อนเพื่อนำไปทำเทียนด้วย เวลาจุดจึงทำให้มีกลิ่นหอมของน้ำผึ้งอ่อนๆ แต่เพราะขี้ผึ้งในธรรมชาติหายากกว่า ส่วนพาราฟินก็มีความแข็งและเปราะ ในยุคหลังจึงได้มีการหลอมหรือเคี่ยวพาราฟินกับไขผึ้งเพื่อเพิ่มความนุ่มเหนียวให้กับเทียน ส่วนไส้เทียนทำจากฝ้ายฟั่นเป็นเกลียว สามารถดูซับน้ำเทียนได้ดีกว่า อีกทั้งยังเผาไหม้ได้นานกว่าแก่นพืช

      ...ทีนี้เรามาลงมือทำเทียนหอมกันดีกว่าค่ะ

วัสดุอุปกรณ์

1. หม้อหรือกระทะก้นแบน

2. ภาชนะใส่เทียนสำหรับเคี่ยว เช่น บิ๊กเกอร์ กระป๋อง ขวดแก้วปากกว้างเนื้อหนา หม้อเล็ก ฯลฯ
* เป็นภาชนะที่ทนความร้อน และใช้แล้วทิ้ง เพราะทำความสะอาดยากนอกจากเก็บไว้หลอมเทียนอีกก็ไม่สามารถใช้ทำอะไรได้อีก

3. เทียน ขี้ผึ้ง หรือไขผึ้ง

4. พาราฟิน

5. น้ำมันหอมระเหย

6. ภาชนะ สำหรับใส่เทียน

7. ฝ้าย หรือไส้เทียนสำเร็จ

8. ฐานรองไส้เทียน
* มีหรือไม่ก็ได้

9. สีผสมอาหาร
* มีหรือไม่ก็ได้

10. ไม้พาย สำหรับเคี่ยวเทียน

11. คัตเตอร์, ไม้ยึดไส้เทียน, ของตกแต่ง

วิธีทำ

1. ทำให้เทียน (หรือขี้ผึ้ง, ไขผึ้ง) เป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อยให้มากที่สุด เพื่อให้เทียนเคี่ยวง่าย ละลายเร็ว 

2. นำหม้อหรือกะทะก้นแบนมาใส่น้ำ ตั้งไฟปานกลาง จากนั้นนำเทียนลงเคี่ยวในภาชนะที่เตรียมไว้ ดังรูป เมื่อเริ่มหลอมละลาย ใส่พาราฟินเข้าไปแล้วเคี่ยวจนละลาย แล้วใส่น้ำมันหอมระเหยกับสีผสมอาหาร จากนั้นทิ้งให้อุ่น 

3. ขณะที่รอเทียนอุ่นก็เตรียมไส้เทียนและภาชนะใส่เทียน 
* ฝ้าย : รวบฝ้ายเป็นกลุ่มเล็กๆ แล้วฟั่นให้เป็นเส้นเดียวกัน จุ่มลงในน้ำเทียนเพื่อใช้จับตัวกันจะช่วยให้ง่ายขึ้น เผื่อความยาวกว่าภาชนะสักฝ่ามือหรือคืบหนึ่ง ผูกกับไม้ยึด แล้วหย่อนลงในภาชนะ 

** ไส้เทียนสำเร็จ : จุ่มลงในน้ำเทียนเล็กน้อยแล้วสวมเข้าในฐานรอง เผื่อความยาวที่ก้นฐานเล็กน้อย ไม่ควรตัดชิดเกินไป พอไส้กับฐานติดกันเล็กน้อย อาจจุ่มฐานและโคนไส้เทียนลงในน้ำเทียน ก่อนนำมาวางลงในภาชนะ เพื่อให้ตั้งฐานได้ง่าย ...อย่าเพิ่งตัดไส้เทียนจนกว่าจะทำเทียนเสร็จเรียบร้อยแล้ว

4. เมื่อเทียนเริ่มอุ่นๆ ร้อนๆ ก็เทน้ำเทียนลงในภาชนะที่เตรียมไว้
* กรณีที่มีของตกแต่ง ให้ใส่ของตกแต่งลงในภาชนะก่อนเทน้ำเทียนลงไป

ทิ้งไว้ให้เทียนเซ็ตตัว ระหว่างนี้ เทียนอาจจะบุ่มหรือยุบตัวลง ก็เทน้ำเทียนลงไปอีก เราอาจเติมน้ำมันหอมระเหยหรือหัวน้ำหอมลงไปได้อีก ขณะที่เทียนยังไม่จับตัวกัน

      ...เท่านี้ก็เสร็จเรียบร้อยแล้วค่ะ
                     

---------------------------------
cr. mgronline, Ansie De wet, a-whisper-of-roses, candlemaking, handmadephilly, happydings, postris, vickie's place and pinterest